نمایشگاه “شکوه ایران باستان” صبح روز پنج‌شنبه ۲۱ دی ماه ۱۴۰۲ با حضور دکتر علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور، محسن بختیار سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین، هادی میرزایی رییس کل موزه‌ها، جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران، لی‌چون قائم مقام وزیر و رییس سازمان میراث فرهنگی چین، وانگ رییس کاخ موزه پکن و دیگر مقامات عالی رتبه گشایش یافت.
این نمایشگاه با هدف معرفی فرهنگ، هنر و تمدن غنی ایران و جذب بیشتر گردشگران چینی در راستای فعالیت‌هایی مشترک موزه ملی ایران با همتایانش در سطح‌بین الملل صورت گرفته است.
آثار منتخب این نمایشگاه مشتمل بر ۲۱۱ قلم و همچنین ۵ نمونه بازآفرینی شده (مولاژ) با بازه زمانی دوره‌های آهن تا صفوی تنوع و خلاقیت هنر ایرانی در بیش از سه هزار سال برای علاقمندان روایت می‌کند.
از جمله این آثار می‌توان به آجرهای قلایچی بوکان، جام زرین مارلیک، تکوک زرین هخامنشی، بشقاب‌های سیمین ساسانی، چینی‌های آبی و سفید اشاره داشت.
این نمایشگاه تا ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ در تالار شرقی برج تاریخی هوئ من در شهر ممنوعه ادامه خواهد داشت.
موزه ملی ایران در سال ۹۱ با ده اثر خود در نمایشگاهی گروهی از پنج کشور در موزه شانگهای شرکت کرده بود، در سال ۹۸ نیز با با ۱۵ اثر خود در نمایشگاه گروهی دیگر تحت عنوان شکوه تمدن‌های آسیایی در موزه ملی چین در پکن شرکت کرد، همچنین موزه ملی ایران در همان سال با ۱۴ اثر در نمایشگاه دنیای لونگ‌چون: سلادون‌های لونگ‌چوآن و جهانی شدن در کاخ موزه پکن شرکت کرد.
گشایش نمایشگاه شکوه ایران باستان در پایتخت کشور کهن و تاریخی چین ثبت یک لحظه تاریخی است بر دو تمدن کهن در دو سوی قاره پهناور آسیا و حتی آغاز یک رویداد فاخر در حوزه میراث فرهنگی جهان است. ایران و چین وارثان تعاملی کهنسال هستند که یکی از نخستین گام‌های آن بیش از دو هزار سال پیش بر جاده ابریشم گذاشته شد و روایت‌های فرهنگی بسیاری که بر موج‌های خلیج‌فارس، بندر سیراف، هرمز و دریای چین با یکدیگر مبادله کرده‌اند.
نمایش آثار ایران که بیانگر تفکر، خلاقیت، هویت، تمدن، سنت‌ها، آئین و رسوم، عقاید و پایه‌های تاریخ و فرهنگ ایران را از سه هزار سال پیش را به زیبایی و به صراحت است در کشور چین از این جهت حایز اهمیت است که این دو تمدن کهن آسیا هر دو از موهبت میراث فرهنگی غنی هستند. دو کشوری که به گواهی اسناد و مدارک معتبر تاریخی دارای پیشینه طولانی از روابط دو سویه بوده و همواره در تلاش برای گسترش این روابط هستند.
گشودن دروازه شهر ممنوعه به روی شکوه ایران باستان
حالا درهای کاخ موزه پکن که به شهرممنوعه شهرت دارد، به روی شکوه ایران باستان باز شده و این موزه به مدت سه ماه (از ۲۱ دی ماه ۱۴۰۲تا ۲۱ فروردین ۱۴۰۳) از آثار با شکوه ایرانی که بیش از ۳ هزار سال فرهنگ و هنر ایران را به نمایش می گذارد، میزبانی می‌کند؛ نمایشگاهی که با هدف معرفی شایسته تاریخ و تمدن شکوهمند ایران باستان و البته ترغیب و تشویق گردشگران چینی برای سفر به ایران و با عنایت به تأثیر برگزاری نمایشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجی، نمایشگاهی از موزه ملی ایران در چین دایر شده است.
ورود فقط با اجازه امپراتور
شهر ممنوعه یا به زبان چینی گو گونگ (Gu Gong) در مرکز شهر پکن قرار دارد و زمانی که قصر امپراتوری (۲۴ امپراتوری) از زمان سلسله امپراتوری مینگ و چینگ (۱۹۱۱-۱۹۶۸) بود. این محوطه تاریخی، درون برج و باروهایش برای اولین بار در طول ۱۴ سال و در زمان سلطه امپراتور چنگزو (Chengzu) در سلسله مینگ (۱۶۴۴-۱۳۶۸) ساخته شد.
ستاره شناسان چینی معتقدند که ستاره بنفش (ستاره شمالی) در مرکز آسمان قرار دارد و امپراتور آسمانی در کاخ بنفشی درون آن زندگی می کند. به همین دلیل کاخی به همان نام بر روی زمین ساخته اند. کاخ بنفش یا همان شهر ممنوعه بنفش نام اولیه این محوطه بود که بعدا نام بنفش از آن جدا شده و تنها شهر ممنوعه باقی ماند. هیچ فردی بدون اجازه ویژه امپراتور اجازه ورود به شهر ممنوعه چین یا کاخ موزه پکن نداشت.
این محوطه وسیع در حال حاضر به عنوان کاخ موزه پکن شناخته شده است و در شمال میدان تیان آنمن قرار گرفته است. محوطه کاخ ها درون فضایی مستطیل شکل به ابعاد ۷۴ هکتار قرار گرفته اند و بزرگترین مجموعه قصرهای جهان را تشکیل می دهند. اطراف کل دیوار را خندقی به درازی ۵۲ متر پوشانده است. همچنین دیوارهایی به ارتفاع ۱۰ متر از کاخ ها حفاظت می کنند.
در این دیوار برجی حدود ۸۷۰۰ اتاق ساخته شده است. برج و باروها به طوری ساخته شده اند که در هر جهت جغرافیایی دروازه ای را تشکیل می دهند. فاصله بین دروازه جنوبی کاخ موزه پکن با دروازه شمالی ۹۶۱ متر (کمی کوچکتر از یک کیلومتر) است. در حالی که فاصله دروازه شرقی تا دروازه غربی ۷۵۳ متر اندازه گیری شده است. در هر یک از چهار گوشه کناری محوطه شهر ممنوعه هم برج های مراقبت بسیار زیبایی طراحی و ساخته شده است. این برج ها و امکانات نگهبانی به تمام کاخ ها و بیرون شهر دید دارند.
نمایشگاهی برای دوستی ۲ ملت
علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در صدر یک هیات فرهنگی برای گشایش نمایشگاه شکوه ایران باستان به چین سفر کرده، معتقد است: میراث‌فرهنگی ایران هم در مقام یکی از کشورهای با سابقه فرهنگی غنی و طولانی مورد توجه موزه‌های مختلف جهان بوده است و این بار موزه‌های چین میزبان این آثار ارزشمند است تا مردم کشور چین با ظرایف و ویژگی‌های هنر ایرانیان در طول دوره‌ای طولانی از نزدیک آشنا شوند. آثاری که عمق و دیرینگی ارتباطات فرهنگی میان دو کشور را به خوبی نشان می‌دهد. این نمایشگاه گامی در تحکیم دوستی دو ملت و فرهنگ کهنسال ایران و چین است.
وی در سخنرانی گشایش این نمایشگاه گفت: میراث‌فرهنگی هر ملت، گویای رازهای هزاران ساله هر ملت و جامعه‌ای است که نسل به نسل، حفظ و صیانت شده و اکنون به ما رسیده است. موزه‌ها از این نظر حلقه ارتباطی ما با فرهنگ‌های گذشته و همچنین سایر ملت‌ها هستند. امروزه مردم کشورهای مختلف در کنار توجه به میراث ملی به میراث کشورهای دیگر نیز بها می‌دهند و جامعه جهانی کنونی و ارتباطات گسترده میان مردمان باعث عمق این شناخت و اندیشه شده است و این آثار در قالب بخشی از میراث بشری و به نوعی بخش دیگری از میراث خودشان بررسی و تحلیل می‌شوند. بسیاری از مردم در موزه‌ها این فرصت کم نظیر را به دست می‌آورند که از نزدیک با هنر، فناوری، اندیشه و باورهای گذشتگان خود و فرهنگ های سایر کشورها آشنا شوند.
قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی افزود: «موزه ها گنجینه و نماد داشته‌ها و نفایس تاریخی هر کشوری هستند، راهنمایی برای نگاه به گذشته و راه طی شده و راهنمایی برای حرکت امیدوارکننده به آینده است. موزه‌ها نقش بزرگی در توسعه مناسبات، همزیستی مسالمت‌آمیز و گسترش صلح و دوری از منازعات دارند. موزه ها امروزه رابط معناداری با توسعه همه جانبه دارند.»
رسالت موزه‌ها پیوند دادن فرهنگ‌ها
جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران در مراسم گشایش این نمایشگاه به ایراد سخنرانی پرداخت . متن این پیام بدین شرح است “تبریکات صمیمانه مرا در این روز فرهنگی و ماندگار در حافظه فرهنگی دو کشور ایران و چین پذیرا باشید. امروز در محوطه میراث جهانی کاخ موزه پکن با افتخار و صمیمانه گردهم آمده‌ایم در حالی که هزاران سال قبل نیاکانمان سنگ بنای دوستی را ما را بنا نهادند و شاید در همین تالار نیز با هم به سخن نشسته باشند.
همچنان که برخی از آثار پیرامون ما بی پرده با زبانی گویا از این روابط هزاران ساله روایت می‌کنند. ما امروز وارثان آن تمدن‌های کهنیم که آثارش زینت‌دهنده بخش بزرگی از میراث و تمدن بشر در جهان است.
موزه ملی ایران با بیش از سه میلیون مواد فرهنگی میراث‌دار بخش مهمی از تاریخ جهان است و با برگزاری نمایشگاه‌های متقابل آثار تاریخی فرهنگی در سطح بین الملل به گفتمانی دوسویه و تحسین برانگیز دست یازیده است.
نمایشگاه “شکوه پارس باستان” با نمایش ۲۱۶ اثر فاخر با قدمتی از سه هزار سال پیش تا دوره صفوی، تلاش دارد تصویر واضح بخشی از تاریخ کهن ایران را در یک تداوم فرهنگی ۳۰۰۰ ساله ارائه نماید.
پیش از این موزه ملی ایران نمایشگاه‌های موفقی را با موزه‌های چین برگزار کرده و بویژه همکاری‌های موفقی را با کاخ موزه پکن را در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است، اما این نمایشگاه از جهت موضوع، محتوا و تنوع مواد فرهنگی معرف شکوه و تمدن غنی ایران بوده و همچنین روایتگر سابقه روابط فرهنگی ایران و چین است که در این مکان تاریخی برگزار میگرد.
فرصت را مغتنم شمرده و به دنبال این همکاری مشترک موزه‌ای که یکی از باشکوه‌ترین و بیادماندنی‌ترین رخدادهای مشترک ما خواهد بود، پیشنهاد می کنم با توجه به غنای فرهنگی آثاری که راوی سابقه روابط ایران و چین است نمایشگاه مستقل و ارزشمندی را با این موضوع در برنامه آتی خود قرار دهیم..
برگزاری نمایشگاه موزه ای فرآیند پیچیده، حساس و فاخری است که برای نهایی شدن از یک سو حمایت‌های همه‌جانبه مقامات را می طلبد و از سوی دیگر تلاش، تعهد و عشق همکاران در موزه ها نیازمند است .
اینجا لازم میدانم مراتب قدردانی خود را از جناب آقای مهندس ضرغامی، وزیر محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی،جناب آقای دکتر دارابی قائم مقام و معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، جناب آقای مهندس هادی میرزایی مدیرکل محترم موزه‌ها، آقای دکتر محسن بختیار سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران در چین، آقای علی باقر نعمتی زرگران از سفارت جمهوری اسلامی و همکاران سخت‌کوش خود در موزه ملی ایران و همچنین مقامات عالی رتبه جمهوری خلق چین، جناب آقای لی چون رییس سازمان ملی میراث فرهنگی چین، جناب آقای دکتر وانگ رییس کاخ موزه پکن و همکاران گرامی و بسیار ارزشمندشان و سفارت جمهوری خلق چین در تهران که صمیمانه یاریگر این رویداد فرهنگی مشترک بودند، قدردانی نمایم.
امیدوارم این نمایشگاه گامی موفق در معرفی دستاوردهای بزرگ نیاکان ما به جامعه بشری باشد و فرصتی باشد برای مردم فرهنگ دوست چین تا از نزدیک شاهد جلوه‌های فرهنگ و تمدن ایران باشند و از بازدید خود لذت ببرند و آن را تحسین کنند.
و در پایان اعلام آمادگی خود را برای میزبانی از کاخ موزه پکن در موزه ملی ایران در تهران اعلام می دارم تا هموطنانم با فرهنگ غنی و کهنسال چین نیز آشنا شوند.
این رسالت مهم موزه‌ها در پیوند دادن فرهنگ‌ها و دوستی امن و پایدارملت‌هاست.”
