صبح امروز (دوشنبه دهم تیرماه ۱۳۹۸) مراسم اهدا گواهی ثبت اسناد بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی با حضور اشرف بروجردی مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رئیس ملی حافظه جهانی، محمد حسن طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی- صنایع دستی و گردشگری، جبرئیل نوکنده رئیس کل موزه ملی ایران، نادر فلاحی مدیرکل میراث فرهنگی اردبیل، عمادالدین شیخ الحکمایی استاد و پژوهشگر اسناد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، اساتید، کارشناسان و علاقه مندان در سالن نشست ایران باستان برگزار شد.
در ابتدای این مراسم جبرئیل نوکنده ضمن خوشامدگویی به میهمانان گفت: موزه مادر ایران مفتخر است که آثار نفیسی از اسناد و نسخ خطی مربوط به سدههای اولیه اسلام تا دوره قاجار را در بخش اسلامی خود نگهداری نماید. در این میان، مجموعهای مشتمل بر ۷۰۰ نسخه از نمونههای شاخصی که در طی سالهای۱۳۱۴ و ۱۳۵۱ از بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی به این موزه منتقل شده است، وجود دارد.
وی افزود: نسخی که امروز به بهانه آنها گردهم آمده ایم بخش کوچکی از این گنجینه اسلامی بی نظیر بوده و اسنادی را شامل می‌شود که در عین تنوع از نظر قدمت، موضوع، خط، صفحه آرایی و غیره انباشتی از احساسات، تفکر، معنا و آداب و رسوم زندگی زنان و مردان بزرگی است که در این سرزمین زندگی کرده‌اند. این آثار روایتگر و شاهد زنده‌ای بر تنوع اجتماعی، فرهنگی و زبانی این مرز و بوم به پهنای تاریخ است. لسان غیبی که دیروز را به امروز پیوندی غرورآفرین می‌زند.
رئیس موزه ملی افزود: حافظه‌ای به وسعت تاریخ جهان، به ما یادآوری می‌کند فرهنگ و هنر مرز نمی‌شناسد و همه افراد بشر فارغ از جنس، رنگ و نژاد نیازمند هویتی از جنس تفکر و نبوغ هستند. ایرانیان در سرزمینی رشد کرده‌اند که خلاقیت و هنر شایسته ریشه در خاک آن دارد و یادگار نسل‌های گذشته اش نقش مهمی در شکل گیری تاریخ تمدن بشر داشته و امروز حافظه جهانی مفتخر به یادگاران بی بدیلش است.
سخنران بعدی این مراسم نادر فلاحی بود. وی در ابتدا به نقش موثر اردبیل در تاریخ ایران پرداخت. وی گفت: اهمیت اردبیل در سده های اولیه اسلام، به عنوان دروازه قفقاز و پایگاه مهم در سرحدات شمالی دارالاسلام و در پی آن تأثیر این پایگاه در تاریخ تشیع و احیاء هویت ایرانی برکسی پوشیده نیست.
فلاحی افزود: رواج و فراگیری شیعه رابطه معناداری با نهضت اجتماعی و سیاسی صفویان در اردبیل دارد. به عبارتی خاندان شیخ صفی الدین اردبیلی در تشکیل دولت مستقل ایرانی مهمترین نقش را ایفا نمودند. بنابراین نیازی به تکرار این اصل مسلم نیست که هسته اولیه باور شیعه و نهضت سیاسی و طریقت صفویان را باید در جد اعلا سلسله یعنی شیخ صفی الدین اسحاق اردبیلی کنکاش کرد و در نتیجه فرزندان او با آن پشتوانه تاریخی تشیع را به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام کرده و به ترویج آن پرداختند.
عمادالدین شیخ الحکمایی نیز به چگونگی بررسی اسناد بقعه شیخ صفی الدین پرداخت. وی گفت: اسناد بقعه شیخ صفی الدین از گنجینه موزه ملی به بخش اسلامی منتقل شد و همزمان با فهرست برداری این مجموعه نفیس کار مرمت آنها نیز آغاز شد. به لطف کتابخانه مجلس (آقا ابهری که رسایت کتابخانه مجلس را به عهده داشتند و هم اکنون نیز در این مراسم حضور دارند) و موزه ملی ایران، کتاب فهرست اسناد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی منتشر شد.
شیخ الحکمایی افزود: توجه جهانی به این اسناد به عنوان یک مجموعه منحصر بفردی که بسیار فراتر از اطلاعات رسمی ما از تاریخ است، می باشد.
در اختیار داشتن مجموعه ای از اسناد و یادداشت های اصیل که نه به قصد یک کتاب تاریخی و نه به قصد استفاده ای غیر از استفاده روزمره و جاری تولید شده اند بسیار واقعی و شفاف هستند و مانند آینه شرایط زمانه شان را به ما انعکاس می دهد.
پژوهشگر اسناد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در پایان خاطرنشان کرد: ثبت ملی مقدمه ثبت جهانی و بین المللی این مجموعه است. پرونده این مجموعه تشکیل شده و به محض کار ثبت بین المللی آغاز بشه این پرونده برای ثبت بین المللی ارسال خواهد شد.
محمد حسن طالبیان ضمن ابراز خوشحالی از ثبت جهانی مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی، طی سخنانی گفت: بنده این افتخار را داشته ام با کمک همکاران و مجموعه ای که در شیخ صفی الدین بودند مطالعات وسیعی را انجام دهیم؛ و برای اولین بار می دیدم یک مجموعه ای علاوه بر اهمیت معماری و شهرسازی در داخل هم دارای اهمیت است. این اهمیت را می توان مبتنی بر موضوعات عرفانی و اصولی که در ارتباط با عرفان شیعی هست مثال زد.
معاون سازمان میراث فرهنگی افزود: بسیاری از اطلاعات مکتوب و کتیبه هایی که در این مجموعه وجود داشت ترجمانی از سخنان مهم بزرگان از جمله انعکاس آنها را می توان در مثنوی مولوی گنبد الله الله، بر فراز آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی و یا جنت سرا، حرمخانه و غیره مشاهده کرد.
اشرف بروجردی در این مراسم گفت: سازمان اسناد کتابخانه ملی صرفا تصویرگر است، اثاث کار بر دوش اساتید، خبرگان و بزرگانیست که دارای دغدغه، دانش و تخصص هستند و علاقه مند به اعتلای این سرزمین را در معرض دید و شنید عموم قرار دهند.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رئیس ملی حافظه جهانی افزود: سازمان یونسکو برای حساس کردن ملت ها به سابقه و دیرینه فرهنگی خودشان و اینکه ملت ها با فرهنگ شان شناخته می شوند ایجاد شد. دیپلماسی سیاسی قابل تغییر است ولی چیزی که ماندگار است فرهنگ ملت هاست که می تواند تعیین کننده نقش آنها در عرصه بین الملل باشد.
وی افزود: اگر امروز به شیخ صفی الدین اردبیلی اشاره می کنیم و به عنوان میراث قابل افتخار و میراث عظیم از آنها یاد می کنیم برای این است که آنها ارائه طریقی را به ما نشان می دهند.
در ادامه مراسم رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رئیس ملی حافظه جهانی، گواهی ثبت مجموعه اسناد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی را به رئیس کل موزه ملی ایران اهدا کرد. سپس سند بازچاپ شده از اسناد مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی را به رسم یادبود به کسانیکه به نحوی در این ثبت و رویداد مهم ملی و فرهنگی مشارکت داشتند اعطا شد.
لازم به ذکر است نمایشگاهی از اسناد برگزیده مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی نیز در ادامه این برنامه توسط اشرف بروجردی مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رئیس ملی حافظه جهانی، محمد حسن طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی- صنایع دستی و گردشگری افتتاح شد.
این نمایشگاه تا جمعه ۱۴تیرماه از ساعت ۹ الی ۱۸ در نمایشگاه موزه دوران اسلامی دایر می باشد.
وبگاه موزه ملی ایران در پیام رسان سروش
https://sapp.ir/irannationalmuseum.official
