طبق اعلام روابط عمومی موزه ملی ایران نتایج پژوهش‌های جدید انجام شده بر مجموعه ای از مفرغ‌های لرستان امروز یکشنبه ۱۳/۵/۱۳۹۸ توسط دکتر زهرا هاشمی در در سالن نشست این موزه ارایه شد.
مجموعه مورد بحث از محوطه باستانی سنگتراشان در جنوب شرق شهر خرم آباد در استان لرستان در فاصله سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۹۰ طی کاوشهای باستان شناسی به سرپرستی دکتر مهرداد ملکزاده و دکتر عطا حسن‌پور به دست آمده اند. مطالعه‌ی صدها شی فلزی مشهور به مفرغ های لرستان به دست آمده از این مکان مهم اطلاعات جدیدی در اختیار قرار داده که بخشی از آنها در نشست امروز در موزه ملی ایران ارایه شد.
در ابتدای این نشست تخصصی، دکتر مهرداد ملکزاده در خصوص کاوش محوطه سنگتراشان سخنرانی کردند. وی درباره اهمیت مفرغ های لرستان که در بسیاری از موزه های جهان دیده می شوند و همچنین مشکلات مطالعه آنها خصوصا در ارتباط با اصالت این اشیا در موزه های مختلف سخن گفت. دکتر ملکزاده در ادامه درباره نحوه کاوش و پژوهش های انجام گرفته در محوطه سنگتراشان صحبت کرد.
دکتر زهرا هاشمی پژوهشگر وابسته موسسه باستان شناسی و مردم‌شناسی نانتر فرانسه که رساله دکترایش بر اساس مطالعه مجموعه یافت شده در کاوشهای محوطه سنگتراشان است، در ادامه این نشست به سخنرانی و ارائه نتایج مطالعات خود پرداخت.
دکتر هاشمی اظهار داشت سنگتراشان به احتمال زیاد محوطه ای با کاربردی آیینی طی عصر آهن بوده که دارای دو فاز معماری متفاوت است. بیش از دو هزار شی، از جمله صدها شی مفرغین در میان نذورات اهدایی به این محوطه چند هزار ساله دیده می شود. معماری و آیین‌های اهدا نذورات طی گذر زمان دچار تحولاتی شده است. در مرحله قدیمی تر هدایا به صورت مجموعه هایی از جنگ افزار و ظروف در قسمت شمالی محوطه با معماری مدور دفن می‌شدند؛ در حالی که در مرحله متاخر اشیا با گوناگونی های بیشتر به صورت پراکنده در تمام سطح محوطه در سازه های معماری راست گوشه یافت شدند. دکتر هاشمی با توجه به واقع بودن این محوطه در مسیر کوچ سالانه از کوهپایه های زاگرس به دره خرم آباد این احتمال را مطرح کردند که هدایای اهدا شده به این مکان آیینی توسط مسافرانی نذر شده که به سلامت از مناطق کوهستانی عبور کرده اند و یا قبل از ورود به مناطق کوهستانی نذورات خود را به مکان مذکور اهدا می کردند. از مطالعات دیگر مرتبط با مجموعه بررسی آثار استفاده در لبه سرپیکانهای سنگی است که در نتیجه آن می توان پی برد که آیا این سرپیکانها پیش از اهدا استفاده شده اند و یا صرفا به قصد نذر ساخته شده اند. محوطه سنگ تراشان یکی از مکان های مرجع برای مطالعه ی عصر آهن در لرستان و غرب زاگرس است.
وبگاه موزه ملی ایران در پیام رسان سروش
https://sapp.ir/irannationalmuseum.official
