صبح امروز چهارشنبه ۳ آبان نشست تخصصی نسخه های قرآنی از کهن ترین سده های اسلامی در موزه ملی ایران و کتابخانه و موزه ملی ملک با سخنرانی دکتر مرتضی کریمی نیا در تالار سخنرانی موزه ملی ایران برگزار شد.
این نشست که با حضور علاقمندان و پژوهشگران این حوزه همراه بود از سلسله برنامه های آئین هشتادسالگی موزه ایران باستان و موزه ملی ملک محسوب می گردد.
در این نشست مرتضی کریمی نیا نسخه های قرآنی کهن ترین سده های اسلامی موزه ملی ایران و موزه ملی ملک را مورد بررسی قرار داد.
کریمی نیا عنوان نمود:امروزه نسخه‌های قرآنی به‌جا مانده از قرون مختلف اسلامی یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی‌اند که جوانبی مختلف از تاریخ کتابت و کتاب آرایی در سراسر ممالک اسلامی طی قرون متمادی را به ما نشان می‌دهند، این نسخه‌ها از یک سو، آینه‌ٔ روشنی از تاریخ هنرهای اسلامی به‌ویژه تذهیب، تجلید و کتابت اسلامی‌اند و از سوی دیگر، مطالعه‌ی آنها بخش‌هایی ناپیدا از تاریخ اندیشگی، رفتار اجتماعی و حتی پیوندهای سیاسی و مذهبی مردمان مختلف در نقاط مختلف جوامع اسلامی طی ۱۴ قرن گذشته را می‌نمایانند. نسخه‌های قدیمی‌تر به خط حجازی کهن یا کوفی، برای متخصصان امر تاریخ قرآن نیز حاوی اطلاعات فراوانی‌تری از تاریخ تحول کتابت، رسم، املا، قرائت و علامت گذاری‌های مختلف در نسخه‌های قرآنی می‌تواند باشد.
این پژوهشگر همچنین اضافه نمود: نسخه‌های قرآنی موجود در کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های پژوهشی در موارد فوق است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. حتی می‌توان گفت اطلاعات موجود در فهرست نویسی‌های قدیمی از این آثار بسیار ناقص و حاوی اشتباه است و تصاویر اندکی از آنها در اختیار پژوهشگران بوده است. توجه افزون‌تر به این آثار از سوی محققان تاریخ، مطالعات اجتماعی، تاریخ هنر، باستان‌شناسی، نسخه‌شناسی، و از همه مهم‌تر، پژوهشگران مطالعات قرآنی، می‌تواند به پرسش‌های مهم و اندیشه‌های نو در این باب بیانجامد و جامعه‌ٔ علمی ما را رونق بیشتری ببخشد.
ایشان در خصوص نسخه های قرآنی موجود در موزه ملی ایران و کتابخانه و موزه ملی ملک چنین توضیح داد: موزهٔ ملی ایران با بیش از ۳۵۰ نسخه‌ی قرآنی و موزه‌ی ملی ملک با حدود ۱۴۰ نسخه‌ٔ قرآنی از قرون مختلف اسلامی دو مرکز مهم علمی و پژوهشی کشور ما به‌شمار می‌آیند. پاره‌ای از نسخه‌های کوفی در این دو موزه ــ همچون نسخه‌هایی در آستان قدس رضوی و کاخ گلستان ــ به کتابت و خط امامان شیعه منسوب شده که شواهد خط شناسی و نیز تاریخی این انتساب را تایید نمی‌کند و گاه ادله‌ای علیه آنها نیز می‌توان یافت. با این همه، صرف نظر از این انتساب‌ها، تمامی نسخه‌های کوفی سه قرن نخست و نیز نسخه‌های کوفی قرون چهارم تا ششم هجری (با خط کوفی مشرقی و مشرقی ایرانی) آثاری بسیار ارزشمند از تاریخ تحولات بیش از یکهزار و چندصد سال قبل به‌شمار می‌آیند و پژوهش در تک تک زوایای این آثار، اندیشه‌هایی نو برای محققان و علاقمندان نسخه‌های کهن همراه می‌آورد…
