مراسم رونمایی کتاب: «ایران، سرزمین اسطورهای» در نهصد و بیست و سومین شب از شبهای بخارا در سالن همایش موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی ایران، موزه ملی ایران در عصر چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴ برگزار شد. در این نشست و مراسم رونمایی که با استقبال علاقمندان مواجه شد جبرئیل نوکنده، رئیس موزه، فریدون بیگلری، معاون فرهنگی موزه، هربرت کریممسیحی، عکاس میراث فرهنگی، داوود وکیل زاده و علی دهباشی سخن گفتند. در پایان نیز کتاب با حضور نویسنده و جمعی از حاضرین رونمایی شد.
متن سخنرانی دکتر نوکنده رییس کل موزه ملی ایران در این برنامه:
امروز برای من، به عنوان متولی موزه ملی ایران که حافظ اشیاء و اسناد هویت جمعی ماست، روزی مبارک و افتخارآمیز است. افتخاری مضاعف است که در آستانه رونمایی از کتابی قرار گرفتهایم که نه تنها یک اثر هنری، بلکه یک گنجینه مستند تصویری از سرزمینی است که موزه ما روایتگر گذشته باشکوه آن است.
پیش از پرداختن به این کتاب، اجازه دهید به روندی اشاره کنم که رسیدن به این نقطه را ممکن ساخت. فهرست درخشان و طولانی آثار منتشره استاد داود وکیلزاده که از سال ۱۳۸۴ آغاز و تا امروز با پشتکاری مثالزدنی ادامه یافته، خود داستانی است از یک عشق پایدار و یک رسالت فرهنگی. از “نخستین مجموعه آثار” تا “ایران، شکوه زیباییها”، از “تخت جمشید، یادگار باستان” تا “یزد، گوهر کویر” و دهها عنوان دیگر، ایشان گویی قطعهقطعه، استان به استان، شهر به شهر، و موزه به موزه، پازل عظیم و باشکوه ایران را پیش چشمان ما چیدهاند.
این سیر تکاملی، از توجه به یک بنا یا یک شهر، به سمت درکی جامعنگر و کلنگر از تمدن ایران حرکت کرده است. کتابهای ایشان تنها عکسهای زیبا نبودهاند؛ متون پژوهشی، شناسنامههای تاریخی و جغرافیایی، و تلاشی برای فهم لایههای مختلف فرهنگ بودهاند. حالا، کتاب “ایران، سرزمین اسطوره ای” ، به نظر میرسد جامعترین و کاملترین حاصل این سیر تکاملی و نقطهعطفی در کارنامه ایشان است.
این کتاب، با قالب بزرگ و شکوهمندش، بهویژه با چاپ دوزبانه فارسی-انگلیسی و همچنین اسپانیایی، نشان میدهد که مخاطب آن تنها مردم ایران نیستند، بلکه جهان تشنه شناخت فرهنگ کهن ایران است. این نگاه بینالمللی، کاملاً در راستای مأموریت موزه ملی ایران است که میکوشد پیام تمدن ایرانی را فراتر از مرزها به گوش جهانیان برساند.
اما نقطه اتصال اصلی این کتاب با موزه ملی ایران، در نگرش تاریخی و باستانشناختی آن نهفته است. فصلهای آغازین کتاب که روایتی است از پیش از تاریخ ایران، اسطورهها و سلسلههای تاریخی، و غنای آن زمانی دوچندان میشود که میبینیم با تصاویر اشیای شاخص موزه ملی ایران آراسته شده است. گفتوگوی آگاهانه میان اثر هنری معاصر (عکاسی) و میراث کهن (اشیای موزه) است. دوربین استاد وکیلزاده، این بار نه فقط بناها و مناظر، بلکه کهنترین اشیای هویتساز ما را نیز در آغوش گرفته و آنها را در مسیر روایت بزرگتری قرار داده است: روایت یک تمدن زنده و پیوسته.
فصل بندی کتاب بر پایه تقسیمات استانی و ارائه تصاویری حیرتانگیز از طبیعت، مردم، و معماری هر استان، یک کار اطلسگونه بینظیر است. در واقع این اثر، یک میراثنگاری تصویری از کل ایران است که میتواند برای پژوهشگران، گردشگران، و هر ایراندوستی یک مرجع بصری معتبر به شمار آید.
به عنوان رییس موزه ملی، به این موضوع باور دارم که حفاظت از میراث، تنها در مخازن و ویترین موزه ممکن نیست؛ معرفی و انتقال حس و معنای آن به نسل حاضر و آینده نیز بخشی از حفاظت است. کتاب “ایران، سرزمین اسطوره ای” دقیقاً در این مسیر حرکت میکند. این کتاب، موزهای سیّار و در دسترس است که شکوه ایران را به خانههای مردم میبرد. تلفیق هنر عکاسی حرفهای، پژوهش تاریخی، و طراحی گرافیک درخشان، این کتاب را به یک نمونه موفق همکاری میانرشتهای تبدیل کرده که الگویی است برای سایر تولیدات فرهنگی کشور.
در پایان، از استاد داود وکیلزاده به پاس بیش از چند دهه تلاش خستگیناپذیر، عشق عمیق به ایران، و خلق این اثر ماندگار، صمیمانه قدردانی میکنم. ایشان با دوربین و قلم خود، پاسدار حریم فرهنگی ایران بودهاند. همچنین از تمام دستاندرکاران تولید این اثر فاخر خصوصا همکارانم در موزه ملی ایران که در نگارش بخشهایی از فصول اولیه کتاب مشارکت داشتند تشکر میکنم. با سپاس ویژه از استاد دهباشی گرامی که در همیشه حامی و مشوق برگزاری چنین برنامه های فرهنگی بوده و هستند.
امیدوارم “ایران، سرزمین اسطوره ای” همچون سایر آثار ایشان، پیامآور زیبایی، صلح و عمق تمدن ایران به تمام نقاط جهان باشد و در کتابخانههای معتبر جهانی و در خانه هر ایرانی فرهنگدوست، جایگاهی ویژه بیابد.
برای مشاهده کامل مراسم رونمایی به آپارات موزه ملی ایران مراجعه کنید.