هفدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران با حضور علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمد حسن طالبیان معاون وزیر میراث فرهنگی، بهروز عمرانی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران، روح الله شیرازی رییس پژوهشکده باستان شناسی، سرور بختی رییس موسسه فرهنگی اکو، پروفسور آدریانو روسی رییس موسسه ایزمئو، رایزنان فرهنگی چند کشور خارجی و جمعی از اساتید، صاحب‌نظران و اندیشمندان این حوزه برگزار شد.
نمایش کشفیات جدید باستان شناسی : خون تازه‌ای در رگ‌های موزه ملی ایران
جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران اولین سخنران بود که به میهمانان خوشامد گفت متن سخنان ایشان به شرح زیر است :
مفتخریم در آستانه نوروز طبیعت، نوروز باستان‌شناسان را با برگزاری هفدهمین گردهمایی سالانه جشن بگیریم. این همایش که نتایج فعالیت‌های یک سال کاری باستان‌شناسی ایران را در بر گرفته است، با تلاش همکارانمان در پژوهشگاه و پژوهشکده باستان‌شناسی محقق شده است. موزه ملی ایران هم افتخار همراهی این همایش را با مشارکت در برگزاری همایش از طریق بسیج تمامی امکانات و نیز برگزاری نمایشگاهی از یافته‌های یک سال اخیر داشته است.
نمایشگاه هفدهمین همایش سالانه باستان‌شناسی ایران با حدود ۱۲۳ اثر از محوطه‌های چگاسفلی، لیارسنگ‌بن، بازه‌هور، چهرآباد، سگزآباد، امیرآباد و آجرپزی بازه زمانی هزاره چهارم پ.م.، عصر مفرغ، عصر آهن و دوره ساسانی را پوشش می‌دهد. مهمترین شی این نمایشگاه یک دندان انسان است که بیش از چهل هزار سال قدمت دارد و در اواخر دهه ۱۳۷۰ در غار وزمه در نزدیکی شهر اسلام آباد غرب در استان کرمانشاه کشف شد. بررسی میکرو سی تی اسکن این دندان توسط پژوهشگران دانشگاه فرانسوی و موزه ملی نشان داد که مربوط به انسان نئاندرتال است. این کشف برای اولین بار بطور قاطعی ثابت کرد که انسان نئاندرتال در ایران هم می‌زیسته است. از دیگر اشیاء شاخص این نمایشگاه استل‌های سنگی چگاسفلی که کهن‌ترین استل‌های منقوش پیش‌ازتاریخ ایران است. پیکره‌های شیشه‌ای دوره اشکانی محوطه لیارسنگ‌بن به شکل لاک‌پشت و مشت گره کرده و پارچه‌ها و دست‌کش چرمی معدن چهرآباد زنجان و گچبری‌های ساسانی بازه‌هور خراسان که یادآور آثار بندیان دره‌گز هستند.
نمایشگاه‌هایی از این دست، علی‌رغم پیچیدگی‌هایی که در برگزاری آنها وجود دارد از قبیل حفاظت و مرمت اشیاء و انتقال از استان‌ها، به سان خون تازه‌ای هستند که در رگ‌های موزه‌های کشور جاری می‌شود و موزه ملی ایران این شانس را داشته است که با مشارکت پایاپای در برگزاری کنگره‌های باستان‌شناسی، هرساله شاهد ورود اشیائی از تازه‌ترین کشفیات باستان‌شناسی ایران باشد و این فرصت برای بازدیدکنندگان و کارکنان موزه ملی ایران اهمیت بسیار دارد.
با توجه به اینکه برخی از این آثار شاخصه ملی دارند و باید در جایگاه ملی هم قرار بگیرند، امیدوارم بخشی از این آثار به صورت دائم در موزه ملی ایران باقی بماند تا نماینده فرهنگ‌های مناطق مختلف کشور در موزه ملی ایران باشند. نکته قابل ذکر این است که بیش از ۹۵درصد آثار موزه ملی ایران مربوط به کاوش‌های قبل از انقلاب است و ضروری است که یافته‌های کاوش‌های جدید هم به مجموعه‌های موزه ملی ایران افزوده شود.
نکته آخر اینکه هفدهمین همایش را در حالی برگزار می‌کنیم که یکی از شرکت‌کنندگان در همایش نخست این سلسله نشست‌ها، پروفسور رابرت دایسون، کاوشگر حسنلو و تپه حضار، دو روز پیش دار فانی را وداع گفت. بی‌شک نام او در باستان‌شناسی ایران زنده است.
تدوین اطلس باستان شناسی ایران
شیرازی،رئیس پژوهشکده باستان شناسی در مقام دومین سخنران گفت:هفدهمین گردهمایی باستان شناسی ایران ۶نشست تخصصی را دربرمی گیرد.در سال نود و هفت۲۳۰مجوز فعالیت میدانی ،کاوش و مستندنگاری صادر شده است.۴۹مورد کاوش باستان شناسی در سال۹۷انجام شده است .او افزود:در سال۱۳۹۷،سی و هشت مورد بررسی های باستان شناسی انجام شده و این گامی برای تدوین اطلس باستان شناسی ایران بوده است.
تدوین نقشه باستان شناسی مهم ترین کار پژوهشکده باستان شناسی در سال آینده
بهروز عمرانی ،رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی وردشگری نیز اظهار کرد :تدوین نقشه باستان شناسی مهم ترین کار پژوهشکده باستان شناسی در سال پیش رو است.یکی از چالش های مدیران میراث فرهنگی ایران و جهان چگونگی انتقال اهمیت نجات بخشی آثار تاریخی به جامعه است.در همین جهت اقشار مختلف جامعه باید از نتایج کاوش های باستان شناسی آگاه شوند و متوجه میزان اهمیت حفاظت از این دستیافته های تاریخی باشند.
نمایشگاه هفدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران می تواند به معرفی فرهنگ و تمدن ایران تبدیل شود.
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گفت:در همه جاهای دنیا سرمایه گذاران زیادی در پژوهش های چند رشته ای به خصوص پژوهش های میراث فرهنگی و باستان شناسی سرمایه گذاری می کنند.بسیاری از اماکن کاوش های باستان شناسی به مقصد گردشگری تبدیل می شوند و زنده بودن هر سایت تاریخی به تداوم کاوش ها بستگی دارد.او افزود:ما به همان اندازه که به پژوهش و کاوش اهمیت می دهیم باید به حفاظت و مرمت و معرفی نیز اهمیت بدهیم.نتایج کاوش ها باید به چند زبان ترجمه شده و به جهانیان ارائه شوند.معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی بیان کرد:نمایشگاه هفدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران می تواند به معرفی فرهنگ و تمدن ایران تبدیل شود.من از وزیر اجازه گرفتم که امسال روی سایت موزه ها تمرکز کنیم و برخی از محوطه های باستان شناسی را به سایت موزه تبدیل کنیم تا با این کار سایت موزه ها توانمند شوند.
میراث فرهنگی نشان دهنده تجربیات و راوی خاطرات ارزشمند بشر است
علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی در این رویداد فرهنگی گفت:صحبت کردن راجع به موضوع فرهنگ کار دشواری است چون این موضوع بسیار فاخر است.صحبت از میراث فرهنگی دشوارتر از صحبت درباره فرهنگ است.میراث فرهنگی و آثار تاریخی سندی از هویت یک ملت،تاریخ نیاکان و تاریخ کشور و مردم است.جمع میراث فرهنگی نشاندهنده تجربیات بشر و راوی خاطرات ارزشمند بشر است. او افزود:میراث فرهنگی شاید به لحاظ جغرافیایی و مرزبندی ها با نام آن کشورها ثبت شوند اما تمدن بشری را شکل داده اند و متعلق به جهانیان هستند.
وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی بیان کرد:امروز جنگ میان جهان ها بر سر اثبات هویت کشورها است و اگرچه این کار مضموم است اما نشاندهنده اهمیت میراث فرهنگی است.ملت بزرگ ما با تاریخ و پیشینه تاریخی پر اهمیت خودش فرازها و فرودها را دیده و خاطرات تلخ و شیرینی را پشت سر گذاشته اما همیشه سهم مهمی از ایجاد تمدن بشری ،اخلاق و فرهنگ در سطح جهان داشته است.
مونسان به نقش باستان شناسان در تفسیر و معرفی آثار تاریخی و میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت:باستان شناس ها با همه کمبودها اتفاقات خوبی را رقم می زنند.من خواهش می کنم پژوهشگاه میراث فرهنگی به رغم وجود محدودیت ها حجم بالایی از کاوش های باستان شناسی را انجام بدهد.به نظر می رسد جیرفت می تواند از سایت هایی باشد که باید توجه بیشتری به آن بشود.
او بر اهمیت همکاری های بین المللی تاکید کرد و اظهار کرد: به نظر می‌آید بهتر است همکاری بیشتر در عرصه منطقه ای در دستور کار ما در سال پیش رو قرار بگیرد.کشورهای عضو اکو بخش مهمی از فرهنگ منطقه ای و بالاتر از آن بخشی از تمدن و فرهنگ جهان را شکل می دهند.
در حاشیه این مراسم، نمایشگاه گزیده اشیا به دست آمده از پژوهش های باستان شناسی ایران در سال ۱۳۹۷ گشایش یافت. این نمایشگاه تا ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ میزبان علاقمندان است.
همچنین شرکت کنندگان این گردهمایی از نمایشگاه ” میراث باستان شناسی اسپانیا ” باحضور و راهنمایی حسین عزیزی دبیرعلمی این همایش بازدید کردند.
گفتنی است هفدهمین گردهمایی سالیانه باستان‌شناسی ایران، بیست و نهم و سی ام بهمن ماه ۱۳۹۸ در موزه ملی ایران با ارائه گزارشاتی در خصوص جدیدترین یافته‌های باستان‌شناسی برگزار شد.
