جبرئیل نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران
هگمتانه نامی پرآوازه در تاریخ ایران است و در اسناد آشوری و یونانی با نامهای دیگر از آن به فراوانی یاد شدهاست. مکانی مهم، و پایتخت تابستانی یکی از کهنترین امپراتوریهای جهان یعنی دوره هخامنشی. این محوطه میراث باستان شناختی است که در مسیر جاده شاهی و در مسیر اصلی تحولات تاریخ ایران قرار دارد. داریوش بزرگ پس از فتح هند در الواح زرین و سیمین مکشوفه از کاخ آپادانای تخت جمشید درباره قلمرو شهریاری اش چنین می نویسد: (… این است شهریاری که من دارم از سکاها که آنسوی سغد هستند، از آنجا تا کوش (حبشه)، از هند تا سارد که آن را اهورامزدا که بزرگترین خدایان است به من ارزانی فرمود.اهورامزدا مرا و خاندان شاهی مرا بپایاد! ) شاید تقدیر در این بود که هگمتانه پایتخت تابستانی جهان هخامنشی در تابستان ۲۰۲۴ در هند یعنی بخشی از قلمرو جهانی به ثبت برسد؛ هرچند باید پیشتر از این ثبت میشد.یک اثر زمانی در فهرست میراث جهانی قرار میگیرد که دارای ارزشهای برجسته بشری باشد و استانداردهای لازم جهانی در حوزه حفاظت، مرمت، معرفی، پژوهش و مدیریت را داشته باشد. افزون بر این ثبت اثر نقش مهمی در دیپلماسی عمومی و فرهنگی در جهان دارد ؛ چراکه اثر از قلمرو ملی فراتر میرود و متعلق به بشریت میشود و حفاظت و صیانت از آن وظیفه جهانی میگردد.
خوشبختانه با خبر شدیم که هگمتانه به جمع میراث بشری پیوست و جهانی شد و کشور کهن عزیزمان یک ثروت فرهنگی باارزش جهانی خود را با جهان به اشتراک گذاشت و افتخار دیگری به جهان داد و فرهنگ و تاریخ آن را غنیتر کرد. از این پس جهان، همدان را مقصد گردشگری خود میداند و به خاطر ثبت در فهرست میراث جهانی پژواک امنیت پایدار به جهان مخابره شد که ایران سرزمین کهن و دارای امنیت است.
تهیه پرونده ثبت اثر در محدودههای شهری به خاطر توسعههای شهری و زندگی جاری مردم و… کاری بسیار پیچیده، چند لایه و سخت است و نیاز به همدلی و وفاق دارد و باید قدردان کسانی بود که در این مسیر زحمات زیادی به دوش کشیدند.
ثبت جهانی این اثر بینظیر را به ملت شریف ایران شادباش می گویم و سپاسگزار تمامی کسانی هستم که در فرایند آمادهسازی پرونده تلاش کردند و برگ زرین دیگری از ثروت فرهنگی کشور را در عرصه بینالملل به جهانیان شناساندند . از وزیر پرتلاش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ، قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی، اداره کل ثبت حفظ و احیای میراث طبیعی و فرهنگی.
تدوین کنندگان پرونده، اداره کل استان همدان؛ شهرداری و استانداری همدان ، مردم شریف ساکن در عرصه و حریم اثر و کسانی که دغدغه ثبت این اثر را در فهرست میراث جهانی داشتند تقدیر میکنم. از باستان شناسان و کاوشگرانی که با تولید اطلاعات ذیقیمت فرصت جهانی شدن را مهیا ساختند سپاسگزارم و همچنین برای انانی که در قید حیات هستند سلامتی و طول عمر باعزت از خداوند بزرگ خواهانم و برای درگذشتگان شادروان دکتر مسعود آذرنوش ؛ محمد مهریار و…… طلب مغفرت و رحمت الهی دارم.با ثبت هگمتانه در بام جهان مسئولیت ملی و جهانی ما در برابر آن دوچندان شد. امید که با غیرت و عزم ملی در پاسداری از مواریث ملی و جهانی کوشا باشیم .