مراسم گشایش نمایشگاه های مجازی ” مرگ در نمک، روایت باستان‌شناسانه از سرزمین پارس” به میزبانی موزه معدن آلمان بوخوم و “انسان در جستجوی معادن : گزیده ای اژ آثار معدنکاری باستانی موزه معدن آلمان در بوخوم به میزبانی موزه ملی ایران ” شامگاه چهارشنبه ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ با حضور محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمد رضا کارگر مدیر کل موزه ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی، جبرییل نوکنده رییس کل موزه ملی ایران در محل موزه ملی ایران گشایش یافت. همچنین بهزاد محمدی معاون اول سفارت به نیابت از محمود فروزنده سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین، مهدی بابا کاظمی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در فرانکفورت ، هانس اودو موتسل سفیر جمهوری فدرال آلمان در تهران و پرفسور دکتر استفان بروگرهوف رییس موزه معدن آلمان خانم ایزابل فایفر- پونزگن وزیر علوم و فرهنگ ایالت نوردراین-وست فالن در امور فرهنگ، پرفسور دکتر توماس اشتولنر معاون پژوهشی موزه و مسئول علمی نمایشگاه و تنی چند دیگر از مقامات فرهنگی آلمان در این برنامه مجازی حضور داشتند.
نمایشگاه فرصتی برای گفتگوی دو ملت
در ابتدای این مراسم اشتفان بروگرهوف، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این رویداد فرهنگی بین دو موزه از عوامل اجرایی این نمایشگاه در ایران و آلمان قدردانی کرد. وی گفت: ما با برگزاری این نمایشگاه درصدد هستیم تا فضایی را برای گفتگو و تعامل ایجاد کنیم.
اجرای زنده تار سیامک مقدم از آلمان، زینت بخش این قسمت مراسم بود.
موزه ها همواره زنده‌اند.
محمدحسن طالبیان سخنران بعدی بود، که ضمن قدردانی از عوامل اجرایی این رویداد مهم فرهنگی را به دو ملت ایران و آلمان تبریک گفت. وی گشایش دو نمایشگاه متقابل در ایام کرونا را اقدامی شایسته ارزیابی کرده و بیان کرد : برگزاری این نمایشگاه ها ایجاد فرصت مناسب برای بازید مجازی مخاطبان و پژوهشگران در این دوران محدودیتهای کرونایی است.
معاون میراث فرهنگی کشور موزه‌ها را ابزاری برای صلح بین کشورها و عامل تعمیق دانش بشری یاد کرده و گفت: این رویداد فرهنگی باعث می‌شود فکر کنیم موزه‌ها همیشه زنده هستند و در لحظات سخت هم به جوامع امیدواری می‌آورند. وی ضمن تشکر از دکتر علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت امور خارجه، سفارت های دو کشور و دیگر مسئولان فرهنگی ایران و آلمان، همکاری دو کشور را دیرینه دانست که علاوه بر حوزه موزه در حوزه‌های باستان‌شناسی، مرمت، اموال فرهنگی و مستندنگاری نیز این همکاری در جریان است. او ابراز امیدواری کرد در فضای مجازی این نمایشگاه‌ها مخاطبان زیادی داشته باشد.
فرصت تبادلات علمی و انتشار نتایج تحقیقات مشترک
ایزابل پویفر-پونزگن موضوع این نمایشگاه را بسیار نو و جالب عنوان کرده و گفت: استفاده از منابع بحث مورد توجه برای بسیاری است و بررسی رابطه میان انسان و معادن و تلاش آن برای استفاده از آن بسیار مهم است و دیالوگ مخصوص به خود را می طلبد و همچنین باعث گسترش و تبادل دانش در این زمینه شده وباید آزادی دانش را مورد توجه قرار دهیم. وی ادامه داد: جای خوشبختی است که ما نتایج تحقیقات مشترک را اعلام کنیم و این نمایشگاه فرصتی برای این ارائه است و همچنین باعث گسترش روابط فرهنگی ایران و آلمان و تحکیم دوستی است.
پروژه های فرهنگی تحکیم روابط کشورها
در ادامه متن پیام محمود فروزنده سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین توسط بهزاد محمدی قرائت شد. وی ضمن قدردانی از دو موزه ایران و آلمان برای برگزاری این برنامه مشترک ، رخدادهای فرهنگی را موجب شناخت ملت ها از یکدیگر معرفی کرده و بیان کرد: سفارت ها در تلاشند تا با حمایت از این پروژه ها موجب تحکیم روابط بین کشورها باشند. این همکاریهای مشترک در پروژه باستان شناسی و امیدواریم در سایر زمینه ها نیز گسترش یابد.
حفظ و توسعه روابط فرهنگی با ایران
هانس اودو موتسل برگزاری دو نمایشگاه مجازی به صورت هم زمان در ایران و آلمان مایه افتخار و مباهات خواند و اظهارکرد: امروز در شرایط بسیار سخت وقتی این رویداد صورت می گیرد نشان می دهد فرهنگ فراتر از مرزها عامل پیوند هستند و این تعاملات بسیار مهم هستند. وی ادامه داد این نمایشگاه ماحصل فعالیت مشترک باستان شناسان ایرانی و آلمانی است وبرای ما حفظ و توسعه این روابط فرهنگی با ایران بسیار مهم است. ایشان برای جهان سلامت و خروج از بحران کرونا را آرزو کرد.
گام موثر در تحکیم دوستی ها
مهدی باباکاظمی در مقام سخنران بعدی گفت: برایم بسیار مایه مسرت است که این نمایشگاه بر پایه تحقیقات علمی و باستان‌شناسی در ایران هرچند به صورت بسیار ویژه امروز گشایش می یابد. همکاران موزه معدن آلمان در بوخوم، موزه فرانکفورت، موزه ملی ایران و موزه مردان نمکی در زنجان تلاش مضاعفی را در شرایط سخت کرونا بکار بردند تا امروز شاهد برگزاری این نمایشگاه باشیم . وی ادامه داد: این رویداد فرهنگی نشان می دهد روابط دوستانه بین دو کشور آنقدر قوی است که شرایط سخت کوید باعث توقف آن نشد. چنین تلاش های فرهنگی گامی مهم در روابط بین دو ملت ایران و آلمان و تقویت دوستی میان آن ها محسوب می شود. وی ادامه داد : باعث مسرت است که بخشی از میراث فرهنگی ایران برای نخستین بار در قالب نمایشگاهی ویژه در بیرون مرزهای ایران به نمایش گذاشته می شود. وی در پایان ابراز امیدواری کرد شالوده ارتباط میان محققان ایرانی و آلمانی مستحکم‌تر شود.
قدردانی از سفرای دو کشور در برگزاری رویدادفرهنگی متقابل
محمدرضا کارگر نیز این نمایشگاه‌ها را حاصل چندین سال کار و تلاش میدانی در معدن چهرآباد زنجان دانست که ریشه در حوزه معدنکاوی کهن دارد. او گفت : چنین رویدادهای فرهنگی به سادگی شکل نمی گیرد و مرهون تلاش گسترده طرفین و دوستی عمیقی است که بین آن ها ایجاد می شود. وی ادامه داد: روابط فرهنگی بین ایران و آلمان ریشه در یک قرن همکاری مشترک دارد. وی از رئیس موزه معدن آلمان در بوخوم، بروگرهوف به واسطه در اختیار گذاشتن اشیاء به موزه ملی ایران تشکر کرد و ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک نیز موزه ملی ایران اشیا را برای نمایش به طور متقابل در اختیار موزه بوخوم قرار دهد و قدردانی مناسبی برای اعتماد ایشان در ارسال آثارشان باشد. او همچنین ابراز تمایل کرد فعالیتهای مشترک بیشتری بین موزه ملی ایران و موزه بوخوم را شاهد باشیم. وی ضمن سپاس از سفرای دو کشور به عنوان حامیان فرهنگی، از تلاش بی‌وقفه رئیس کل موزه ملی برای گسترش این تعاملات سپاسگزاری کرد.
رویدادهای موزه‌ای امیدبخش هستند.
جبرییل نوکنده نیز از برگزاری دو نمایشگاه مجازی به صورت هم زمان ابراز خرسندی کرد و از حسن اعتماد موزه معدن آلمان به موزه ملی ایران و دیگر مقامات مرتبط در ارسال آثار نمایشگاه به کشور با شایستگی یاد کرد. وی همچنین از وزارت امور خارجه ایران و آلمان، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ویژه مقام عالی وزارت، معاونت میراث فرهنگی و اداره کل موزه ها و اموال منقول فرهنگی- تاریخی، امور بین الملل، سفارت‌های دو کشور، کنسولگری سفارت جمهوری اسلامی ایران در فرانکفورت و مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه کشور سپاسگزاری کرد.
رییس کل موزه ملی ایران با بیان این‌که شرایط کرونایی حوزه فرهنگ را هم مانند سایر پدیده های اجتماعی تحت تاثیر قرار داده گفت : موزه ها همچنان فعالند و با فعالیت فرهنگی خود التیام بخش و نوید دهنده برای مردم جهان هستند و از بستر مجازی ارتباطشان با مخاطب را حفظ می کنند و این نمایشگا ه‌ها قابلیت این دو موزه را در بهره مندی از سهم فضای مجازی برای ادامه تعاملات فرهنگی نشان می دهد.
او نمایشگاه “انسان در جستجوی معادن : گزیده ای اژ آثار معدنکاری باستانی موزه معدن آلمان در بوخوم” را به جهت دارا بودن آثار از ۲۰ کشور و ۵ قاره جهان یک نمایشگاه منحصربه فرد دانست و اشاره کرد در این نمایشگاه آثاری با قدمت بیش از دویست و پنجاه هزار سال تا دوره معاصر را می توان دید و با تلاش بشر و تعامل آن با طبیعت و بهره‌گیری از طبیعت آشنا شد و آن را فرصتی متفاوت برای آشنایی با باستان‌شناسی و تاریخچه معدنکاوی کهن جهان دانست.
نمک زندگی است.
در ادامه توماس اشتولنردرباره باستان شناسی معدن سخنانی را بیان کرد و سپس درباره معدن نمک و اهمیت نمک در زندگی انسان گفت: نمک زندگی است ودرباره نکات مهم این پروژه مشترک ادامه داد: اول از همه، سرنوشت معدن کارانی که در حوادث معدن نمک دوزالخ در حوالی چهر آباد جان خود را از دست دادند. ما به خصوص از مرگ کارگر جوان ۱۶ ساله ای که فقط چند روز پس از ورود به معدن نمک درگذشت، بسیار تحت تأثیر قرار گرفته ایم. اسمش را فرشید گذاشته ایم. و نهایتا این حکای ِت یک همکار ِی علمی است که زندگی در دنیای روستای به سال ۲۰۰۶ بازمی گردد و ما را به ایران متصل می کند. ویژگی های آن اعتماد، صراحت و صعه صدربوده در شرایط دشواری ها و هم البته در موقع کسب موفقیت بوده است.
وی در خصوص ویژگی دیگر این پروژه بیان کرد: نمایشگاهی که مشاهده خواهید کرد به چشم انداز زندگی و مقابله با مخاطرات در جامعه ایران باستان می پردازد. معدنچیان بارها و بارها حتی پس از وقوع سوانح دوباره برای نمک حفاری می کردند. با گذشت زمان، مردِم یک نیروی مقاومت معنوی ایجاد کردند. تاب آوری نامی است برای توانایی ای که بتوان خود را هم از نظر روحی روانی و هم از نظر زیست محیطی دربرابر مشکالت و مصائب زندگی مقاوم نگه داشت. به طور خاص در همه گیری امروز کرونا، ما می بینیم که این تاب آوری برای جوامع چقدر مهم است.
اشتولنر در ادامه همکاری های پژوهشی میان ایران و آلمان گفت: جای خرسندی است که اخیرا از طرف بنیاد تحقیقات و پژوهش آلمان، پروژه ساکنان فلات ایران باستان آغاز می شود. در طول بازدید از این نمایشگاه، ۱۲ پروژه همکاری مشترک ایرانی-آلمانی آشنا می شوید.
او ادامه داد: آنچه هیجان انگیز است این است که نمک یک ماده نگهدارنده فوق العاده خوب است. بخصوص یافته های باستان شناسی در معادن نمک خوب حفظ می شوند که گویی دیروز آنها را دور ریخته‌اید. بنابراین ما گستره‌ای غیر معمول از فرهنگ روزمره را می‌یابیم که در هیچ جای دیگری نمی یابیم. وی از ابوالفضل عالی سرپرست ایرانی هیات مشترک در انجام پروژه یافته های ” معدن چهرآباد زنجان” یادکرده و نمایشگاه ” مرگ در نمک، روایت باستان‌شناسانه از سرزمین پارس ” را فرصتی مناسب برای نمایش تلاش های علمی و تقویت روابط فرهنگی دانست.
مدیر پروژه مردان نمکی چهرآباد زنجان از جبرییل نوکنده و تلاش های وی قدردانی کرد.
معدن چهرآباد گنجینه ارزشمندی برای مطالعات باستان‌شناسی دوران هخامنشی
ابولفضل عالی در خصوص این پروژه مشترک گفت: بنا به پژوهشهای باستان‌شنای انجام شده استخراج و بهره‌برداری نمک از معدن چهرآباد زنجان به نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد آغاز دوره هخامنشی باز می گردد و فاجعه ریزش معدن نیز در بین سال‌های ۴۰۰ تا ۳۵۰ پیش از میلاد روی می دهد، آنچه باعث اهمیت معدن نمک شده، اطلاعاتی است که از زندگی مردم عادی بدست آمده و معدن چهرآباد گنجینه ارزشمندی برای مطالعات باستان‌شناسی دوران هخامنشی این امپراطوری بزرگ است.
وی ادامه داد: با این تحقیقات برای ما مشخص شده امپراتوری هخامنشی آگاهی و دسترسی به مواد معدنی داشته‌اند و معدن کاری یکی از حرفه‌های تخصصی در این دوران بوده و کار استخراج را با مهارت انجام می داده‌اند.برخی یافته‌های بدست آمده این معدن ازجمله مومیایی‌های معروف به مردان نمکی در جهان بسیارمنحصربفرد است و همچنین یافته‌های دیگر از جمله بافته‌ها، چرم ها وبقایای گیاهی،جانوری که همگی به لحاظ قرارگیری در نمک سالم بدست آمده اند.
پخش فیلم مستند ۶۰ دقیقه ای درباره باستان شناسی معدن، فعالیتهای باستان شناسی معدن چهر آباد زنجان به روایت سرپرستان کاوش ابوالفضل عالی و توماس اشتولنر و همچنین دیگر کارشناسان پروژه شهرزاد امین شیرازی رییس تیم حفاظت و مرمت پروزه مردان نمکی و ناتاشا باقر پور کاشانی از موزه فرانکفورت و صحبت های کریستف کومل از بنیاد پژوهش های آلمان در باره پروژه های این بنیاد و پژوهشهای باستان شناسی ایران به ویژه درباره حمایت از پروژه معدن چهرآباد زنجان و بازسازی موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان ارائه شد. تصویر سازی و اینفو گرافیکی این پروژه را ساسان سعیدی به همراه خانم کارینا شوونگ ؛ طراح نمایشگاه به مدیریت علمی توماس اشتولنر انجام داده اند.
پایان بخش این گشایش بازدید مجازی شرکت کنندگان از تور مجازی نمایشگاه بود.
نمایشگاه “انسان در جستجوی معادن : گزیده ای اژ آثار معدنکاری باستانی موزه معدن آلمان در بوخوم” با ساختاری متفاوت و پویا به صورت رایگان و از طریق وبگاه موزه ملی ایران به آدرس www.irannationalmuseum.ir
http://irannationalmuseum.ir/Virtula- با پیوند Tour/Human_Search_for_Resources/
در دسترس علاقمندان خواهد بود۰
