دریای پارس ، دریایی مبارک و بسیار خیر
دریای فـارس به روایت نسخـۀ خطی «عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات»:
عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات، تألیف زکریا بن محمد بن محمودالمکمونی القزوینی در سدۀ ششم هجری قمری است که به زبان عربی و بصورت دانشنامه ای نگاشته شده است. او دانشنامه را برای شمسالدین جوینی صاحب دیوان دورۀ هولاکو و آباقاخان مغول به فارسی ترجمه کرد. نویسنده به توصیف شگفتیهای جهان و آفریدگان جهان، معرفی و شرح انواع گوناگون موجودات ترکیبی در سیمای صورفلکی، فرشتگان، انواع موجودات ترکیبی بری و بحری، گونه های موجودات ماورایی چون (دیو، جن، غول)، انواع مخلوقات عجیب الشکل و حیوانات مرکب در ترکیبات حیوان- حیوان، انسان- حیوان، حیوان- انسان و مخلوقات عجیب میپردازد.
نسخه عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات، با شمـاره اثر: ۲۰۳۴۲ در مـوزۀ مـلّی ایـران، تـرجمۀ فارسی (از عربی)، به خط نستعـلیق بر کاغذ است که در ۷۰۹ صفحه ،۱۷ سطر در صفحه ، ۳۴۱ تصویر و اندازه آن ۲۹/۵سانتیمتر در ۱۸ سانتیمتراست. این کتاب دارای رقم ” ابی تراب منعم الدین الاوحدی الحسینی” (۱۵ جمادی الاول ۹۲۴) هجریقمری است.ناصرالدینشاه این نسخه را به دخترش؛ همسر دوست علیخان، به عنوان جهیزیه بخشیدهاست. زکریای قزوینی دریای پارس را در فصل نخست با عنوان بحر فارس (دریای پارس) ذکر میکند؛ این بحر شعبهایست از بحار و او بزرگترین شعبهاست و او دریایی مبارکست بسیار خیر و پیوسته مردم در او روند و اضطراب او کمتر از بحرهای دیگر بُود.